ZAPISZ SIĘ

Odruchy noworodkowe - na co zwrócić uwagę?

26 września 2024

Odruchy noworodkowe to fascynujące zjawisko, które możemy obserwować u naszych maluszków już od pierwszych dni życia. Te naturalne reakcje pomagają dziecku przystosować się do nowego środowiska i pełnią kluczową rolę w ich wczesnym rozwoju. Jako rodzice, często zastanawiacie się, które z tych odruchów są normalne, kiedy powinny zanikać oraz jak mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie dziecka – również podczas zajęć na basenie.

 

W tym wpisie opowiem Wam o najważniejszych odruchach niemowlęcych. Dowiecie się także, jak wykorzystujemy te odruchy podczas naszych zajęć z pływania. Czytajcie dalej!

FLOŁEK RADZI

Podsumowanie

 

Zrozumienie i obserwacja odruchów niemowlęcych to kluczowy element wczesnego wspierania rozwoju dziecka. Te wrodzone reakcje nie tylko pomagają nam lepiej zrozumieć, jak rozwija się układ nerwowy naszego maluszka, ale także dają nam cenne informacje o tym, kiedy rozwój przebiega prawidłowo, a kiedy warto skonsultować się ze specjalistą.

 

Jeśli chcecie sprawdzić, jak takie zajęcia mogą pomóc Waszemu dziecku w rozwoju, zapraszam do kontaktu. Przekonajcie się sami, jak radosne i wartościowe mogą być nasze sesje pływackie dla niemowląt!

 

Przeczytaj również:

 

Rodzaje odruchów noworodkowych

 

Każde nowo narodzone dziecko posiada zestaw wrodzonych odruchów. Te odruchy pojawiają się na różnych etapach rozwoju płodowego i po urodzeniu, są one naturalną częścią wczesnego rozwoju neurologicznego. Te, które wymieniam poniżej, są najważniejsze i najczęściej obserwowane u niemowląt:

  • Odruch Moro (odruch obejmowania) — jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych odruchów u noworodków. Występuje, gdy dziecko zostanie nagle przestraszone, zmieni pozycję lub usłyszy głośny dźwięk. W odpowiedzi niemowlę gwałtownie rozkłada rączki na boki, otwiera paluszki, a następnie przyciąga je z powrotem do siebie, jakby chciało kogoś objąć. Odruch ten jest naturalną reakcją obronną, która ma na celu chronić dziecko przed upadkiem lub zagrożeniem.

  • Odruch ssania — jest to jeden z odruchów niezbędnych do przeżycia, ponieważ to on pozwala dziecku na pobieranie pokarmu. Gdy dotkniemy warg lub ust dziecka, automatycznie zaczyna ono ssać.

  • Odruch szukania (rooting reflex) — kiedy dotkniemy delikatnie policzka dziecka, odwraca ono głowę w kierunku bodźca i otwiera usta, przygotowując się do ssania. Ten odruch pomaga noworodkowi odnaleźć pierś matki podczas karmienia.

  • Odruch chwytania (odruch Palmera) — jeśli włożymy palec lub inny przedmiot w dłoń dziecka, niemowlę automatycznie zaciska swoje małe paluszki wokół niego. Odruch ten jest bardzo silny w pierwszych miesiącach życia i często zdarza się, że dziecko chwyta wszystko, co znajdzie się w zasięgu jego dłoni.

  • Odruch Babińskiego (odruch poduszkowy) — jest to reakcja stóp noworodka na dotyk. Gdy delikatnie przesuniemy palcem po zewnętrznej stronie stopy niemowlęcia, paluszki prostują się, a duży palec unosi.

  • Odruch toniczny szyjny asymetryczny (odruch szermierza) — gdy głowa dziecka jest obrócona na bok, rączka po tej samej stronie prostuje się, a przeciwna zgina. Ten odruch jest powszechny w pierwszych miesiącach życia i pomaga dziecku rozwijać koordynację wzrokowo-ruchową.
     

Uwierzcie, że obserwowanie tych odruchów może być bardzo satysfakcjonujące dla Was, ale również ważne, ponieważ pomogą one monitorować rozwój dziecka i reagować, kiedy coś wydaje się niepokojące.

Co to są odruchy noworodkowe?

 

Odruchy noworodkowe to wrodzone, automatyczne reakcje niemowlęcia na określone bodźce zewnętrzne. Są one wynikiem nie w pełni rozwiniętego układu nerwowego i świadczą o jego prawidłowym funkcjonowaniu. Te naturalne reakcje pojawiają się już w życiu płodowym i są obecne tuż po narodzinach, pomagając maluszkowi przystosować się do nowego środowiska poza łonem matki.

 

Każdy z tych odruchów pełni określoną funkcję. Na przykład odruch ssania umożliwia dziecku pobieranie pokarmu, co jest kluczowe dla jego przeżycia. Inne odruchy, takie jak odruch Moro (inaczej odruch obejmowania), są pozostałością ewolucyjną i mogą służyć ochronie przed potencjalnym zagrożeniem. Obserwując te reakcje, możemy lepiej zrozumieć potrzeby naszego maluszka i monitorować jego rozwój neurologiczny.

Jakie odruchy niemowlęce wykorzystujemy na basenie?

 

Woda stwarza unikalne warunki, w których niemowlęta mogą swobodniej poruszać się niż na lądzie z pomocą swoich naturalnych odruchów. W trakcie takich zajęć świadomie korzystamy z tych wrodzonych reakcji, aby maluszki czuły się bezpiecznie, a jednocześnie stopniowo oswajały się z wodnym środowiskiem. Oto kilka odruchów, które odgrywają szczególną rolę w trakcie naszych sesji na basenie.

  1. Odruch zatrzymania oddechu (odruch nurkowania) — gdy twarz dziecka zostaje zanurzona w wodzie, instynktownie wstrzymuje ono oddech, zamyka usta, a drogi oddechowe zostają zablokowane. To naturalne zabezpieczenie przed dostaniem się wody do układu oddechowego, co czyni go kluczowym odruchem, który wykorzystujemy na zajęciach z maluchami.

  2. Odruch pływania — niemowlęta mają wrodzoną zdolność do wykonywania ruchów przypominających pływanie, kiedy znajdują się w wodzie. Gdy dziecko zostaje zanurzone, macha rączkami i nóżkami, co pomaga rozwijać koordynację oraz wzmacnia mięśnie.

  3. Odruch chwytny — niemowlę automatycznie zaciska paluszki na przedmiocie, który dotknie jego dłoni. W kontekście zajęć na basenie wykorzystujemy to, aby dziecko chwytało pływające zabawki albo ręce rodzica. Odruch ten daje poczucie bezpieczeństwa i pomaga rozwijać zmysł dotyku. 

  4. Odruch toniczny szyjny asymetryczny (odruch szermierza) — gdy dziecko obraca głowę na bok, kończyny po tej samej stronie ciała prostują się, a po przeciwnej zginają. Ten odruch jest przydatny w nauce kontrolowania ruchów głowy i koordynacji ciała w wodzie. Z czasem zanika, a dziecko zdobywa większą kontrolę nad własnym ciałem, co ułatwia dalsze ćwiczenia pływackie.

 

Wszystkie te odruchy niemowlęce wspierają wczesny rozwój w wodzie, pomagając maluchom czuć się bezpieczniej, lepiej kontrolować swoje ciało i rozwijać podstawowe umiejętności pływackie. Czas, kiedy odruchy te są aktywne, jest ograniczony, dlatego warto jak najwcześniej rozpocząć zajęcia na basenie, aby w pełni je wykorzystać.

Odruchy niemowlęce — kiedy się niepokoić?

 

Chociaż odruchy noworodkowe są naturalnym i oczekiwanym elementem rozwoju dziecka, istnieją sytuacje, w których mogą wzbudzać niepokój. Jako rodzice, warto obserwować nie tylko to, czy odruchy się pojawiają, ale również kiedy i w jakiej formie zanikają. Na co zwracać szczególną uwagę?

  • Brak odruchów lub ich osłabiona reakcja — nieobecność odruchów takich jak Moro, ssania czy chwytania w pierwszych dniach życia może sugerować problemy z układem nerwowym lub mięśniowym. Na przykład, brak odruchu Moro w odpowiedzi na nagły bodziec może świadczyć o uszkodzeniach neurologicznych lub urazach szyi i rdzenia kręgowego. Słaby odruch ssania może utrudniać karmienie, co będzie powodować stres u młodych mam.

  • Asymetria odruchów — jeśli odruchy występują asymetrycznie (np. odruch Moro pojawia się tylko po jednej stronie ciała), może to wskazywać na uszkodzenia nerwów lub problemy z mięśniami jednej strony ciała. Asymetria może oznaczać nierównomierny rozwój układu nerwowego lub uszkodzenia w obrębie kończyn.

  • Utrzymywanie się odruchów po odpowiednim czasie — niemowlęce odruchy powinny zanikać w określonym wieku. Utrzymanie się odruchu Moro po 6. miesiącu życia lub odruchu Babińskiego po 2. roku życia może wskazywać na zaburzenia neurologiczne.

  • Nadmierne lub zbyt silne odruchy — przesadnie silne reakcje, np. gwałtowny odruch Moro, mogą być oznaką nadwrażliwości układu nerwowego. Wtedy dziecko może mieć trudności z uspokojeniem się po reakcji na bodziec, co wpływa na jego komfort i sen.

 

Nie każde nietypowe zachowanie dziecka jest powodem do paniki, ale jako rodzice warto być czujnym i reagować, gdy coś budzi Wasze wątpliwości. Lepiej szybciej skonsultować wątpliwości z lekarzem niż niepotrzebnie się martwić.

Kiedy zanikają odruchy niemowlęce?

 

Odruchy noworodkowe są tymczasowe i zanikają w miarę dojrzewania układu nerwowego dziecka. Każdy odruch ma swój własny harmonogram zanikania:

  • Odruch Moro — zazwyczaj zanika między 3. a 4. miesiącem życia, jednak czasami może być obecny do 6 miesiąca.

  • Odruch ssania — jest intensywny od narodzin i zaczyna zanikać około 3. miesiąca życia. Potem staje się świadomą czynnością.

  • Odruch szukania — zanika około 4. miesiąca życia.

  • Odruch chwytania — znika po 4. miesiącu życia dla rąk i do 9. miesiąca dla stóp. Czasami u stóp może utrzymywać się do 12. miesiąca życia.

  • Odruch Babińskiego — może być obecny nawet do 2. roku życia, ale najczęściej zanika około 12. miesiąca.

  • Odruch toniczny szyjny asymetryczny — zanika między 6. a 7. miesiącem życia.

 

Zanik tych odruchów jest naturalnym etapem rozwoju i świadczy o postępującym dojrzewaniu mózgu oraz układu nerwowego. W ich miejsce pojawiają się bardziej złożone i świadome ruchy. Jeśli zauważycie, że odruchy nie zanikają w przewidywanym czasie, warto skonsultować się z pediatrą.

MAGDA - 519 475 255

MARTA -  516 760 609

Rekomendacje:

FLOW Szkoła pływania w Krakowie 2023 | Polityka Prywatności
© Wszelkie prawa zastrzeżone | Realizacja: Cooklinska - Wirtualny Manager